کاردرمانی نیکان درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج

درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج (کاردرمانی نیکان)

اختلال هماهنگی رشدی زمانی رخ می دهد که در رشد مهارتهای حرکتی تأخیر بیفتد یا در انجام حرکات هماهنگ مشکلاتی بروز کند. عملکرد کودک مبتلا به این اختلال در فعالیتهای روزمره که نیازمند هماهنگی حرکتی است، پایینتر از سطح مورد انتظار برای سن و هوش اندازه گیری شده آن است (اختلال هماهنگی رشدی به دلیل بیماری ‌های جسمانی و روانشناختی نیست). آنها در انجام برخی از مهارتهای حرکتی مانند دریافت کردن توپ، حتی در انجام امور روزمره مثل به دست گرفتن قاشق و چنگال، نسبت به همسالان خود دارای مشکلاتی هستند. فعالیت حرکتی ممکن است باعث بهبود عملکردهای شناختی و حرکتی در این کودکان شود .بنابراین مداخلات حرکتی و ورزشی میتواند سهم بزرگی در بهبود نقص حرکتی این کودکان ایفا کند و یک درمان زودهنگام میتواند از پیامدهای بعدی این اختلال و از صرف هزینه‌های اجتماعی جلوگیری به عمل آورد تا این کودکان نیز بتوانند مانند همسالان خود به راحتی به امور روزمره و تحصیل بپردازند.
در این مقاله موضوع هماهنگی حرکتی درشت که زیرشاخه ای ازدرمان اختلال هماهنگی رشدی است مورد بررسی قرار می گیرد.

کاردرمانی نیکان درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج

هماهنگی حرکتی درشت چیست؟(کاردرمانی نیکان:درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج)

“هماهنگی حرکتی درشت” توانایی انجام حرکات بزرگ با دقت وصحت است. برای اینکه کودک به هماهنگی حرکتی کافی دست یابد، نیازمند انسجام و توسعه اجزای مهارتهای حرکتی پایه است. برای رشد مهارتهای سطوح بالاتر در کودک ، باید فرآیند حسی اطلاعات که شامل دریافت و پردازش اطلاعات در گیرندههای مفصل، پوست، چشم، گوش و دهان است، اتوماتیک شود. دستیابی به هماهنگی حرکتی درشت به انسجام و هماهنگی مهارتهایی چون برنامه ریزی حرکتی، ثبات پوسچرال و تعادل، آگاهی فضایی و بدنی، هماهنگی دو طرفه، گذر از خط وسط و غلبه طرفی وابسته است.

چرا “هماهنگی حرکتی درشت” مهم است؟ (کاردرمانی نیکان:درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج)
“هماهنگی حرکتی درشت” کنترل وضعیتی مناسب برای دستیابی به مهارت حرکتی درشت و ریز فراهم میکند. وجود آن برای رشد حرکات ظریف دست نیز ضروری است. کنترل و هماهنگی حرکات درشت قبل از حرکات کوچک رخ میدهد.

کاردرمانی نیکان درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج

واحدهای سازنده توسعه مهارت های حرکتی درشت؟( کاردرمانی نیکان:درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج )

• قدرت عضلانی: توانایی زورزدن در جهت خلاف شیب مقاومت.
• استقامت عضلانی: توانایی یک عضله یا گروهی از عضلات برای وارد کردن نیرو در جهت خلاف شیب مقاومت.
• برنامه ریزی حرکتی عضلانی: توانایی به حرکت درآوردن بدن با توالی و زمانبندی مناسب جهت انجام حرکات بدنی همراه با کنترل ظریف.
• یادگیری بدنی: تغییر در رفتارحرکتی (عضلانی) در نتیجه تمرين يا تجربه قبلی.
• کنترل پاسچر: توانایی ثابت نگه داشتن تنه وگردن بمنظور هماهنگی بقیه اندامها.
• پردازش حسی: ثبت دقیق، تفسیر، و پاسخ به محرک حسی موجود درمحیط و بدن خود.
• آگاهی بدنی: شناخت اجزاء بدن و درک حرکت و جابجایی بدن درفضا نسبت به دیگراشیاء واندامها.
• تعادل: توانایی حفظ وضعیت کنونی بدن، خواه ایستا، پویا (در حال حرکت)، یا چرخشی.
• هماهنگی: توانایی یکپارچه سازی چند حرکت بصورت حرکتی کاراو موثر.
• خط میدلاین: توانایی قطع خط فرضی از بینی به لگن کودک، که بدن رابه دونیمه چپ و راست تقسیم میکند.
• انتقال احساس: اطلاعاتی است که مغز از عضلات و مفاصل دریافت کرده و با این اطلاعات ما را از وضعیت و حرکات بدنی مان آگاه میکند.
• کشیدگی یا تونوس عضلانی: به تانسیون عضلانی یک ماهیچه در حالت استرحت گفته می شود، بعبارتی انقباض جزئی مداوم و بدون صرف نیروی عضلات را تونوس مینامند.
چه زمانی می توانید بگویید کودکم در مهارت های حرکتی درشت مشکل دارد و باید به کاردرمانی کودکان مراجعه کنم؟( کاردرمانی نیکان:درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج)

چنانچه کودک در مهارت های حرکتی درشت مشکل داشته باشد:
• دیرتر به نقاط عطف رشدی (نشستن، چهار دست و پا رفتن، راه رفتن، دویدن و پریدن) می رسند.
• سخت حرکت کرده و حرکات بدنی خشک و غیرقابل انعطافی داشته یا به عبارتی حرکات آنها ناشیانه و ناهنجار بنظر می آیند.
• خیلی کم در فعالیتهای فیزیکی شرکت می کنند (استقامت کمی دارند)

• در هنگام نشستن روی تشک یا بالای میز نمی توانند پوسچر راست و صافی داشته باشند.

• قادر به انجام مهارتهایی که در همسالانشان دیده می شود (گرفتن، شوت زدن، لی لی و پریدن) نیستند.

• در ورزش ، نسبت به همسالان خود مهارت های کمتری دارند.
• در یک فرآیند، قادر به برنامه ریزی و ترتیب بندی درست وقایع یا مراحل نمیباشند (مثل گام برداشتن به جلو قبل از پرتاب کردن)

• نمی توانند حرکات را بشکل ایمن و به دور از خطر انجام دهند (مثل بالا رفتن)

• نسبت به همسالان خود، برای تمام کردن تکلیف باید بیشتر تلاش کنند.

• در فعالیت های بدنی زود به زود خسته می شوند.

• اگر مهارت هایی که قبلاً آنها را خوب یاد گرفته اند دائماً تمرین نکنند آنها را فراموش می کنند.

• قادر به تعمیم یا انتقال مهارت (استفاده از یک مهارت به روشی دیگر یا در محیطی دیگر) نمی باشند (مثلاً، می توانند خیلی راحت بجای پرتاب کردن یک توپ بزرگ/ سنگین، یک توپ کوچ و سبک را برای این کار انتخاب کنند)
• در فعالیتهای زندگی روزمره (لباس پوشیدن بدون کمک گرفتن از دیگران، در دست گرفتن و استفاده از کارد و چنگال برای غذا خوردن)ضعیف هستند
• حفظ حالت بدن (پوسچر) در هنگام نشستن بر روی زمین یا سر میز برایشان سخت است.
• سطوح پایین انرژی.
• ظاهر خسته و بی حوصله، و دیرتر پاسخ دادن به محرکهای پیرامونی.
• پردازش های حسی (پاسخدهی بجا و مناسب به محیط) ضعیف است
مشکل در

در اجرای یک تکلیف بدنی (مثل میدان موانع) و پیروی از دستورالعمل های چند مرحله ای

جویدن و قورت دادن غذا

مهارت های طراحی و کار با مداد

بازی با اسباب بازی های کوچک و استفاده از وسایل آشپزخانه (کار و قاشق و چنگال)

تلفظ صداها

نوشتن و نقاشی کردن برای مدت زمان طولانی

در اجرای ماهرانه مهارتهای جدید (ممکن است دست و پا چلفتی به نظر برسند یا نامنظم به نظر برسد)
در شروع فعالیت( نمیتواند درک کند چه چیز انجام دهد)
انجام وظایف(ممکن است دستپاچه باشد، ریخت و پاش کند یا کارهای خطرناک انجام دهد)
به موقع تمام کردن کارها(قادر نیست راهکارهای پایانی کار یا تکلیف را انجام دهد)
دستخط خوب(نوشتن کلمات پایین خط یا ممکن است بسیار نامنظم و بریده بریده بنویسد)
دستکاری وسایل(مثل استفاده از قلم مو، قیچی ، خط کش و…)
سازماندهی حرکات بدنی،( آگاهی از “فضای شخصی”، نشستن روی فرش بدون اینکه دچار آشفتگی شوند یا وول بخورند)
کارهای شخصی(لباس پوشیدن، نظافت و…)
راهکارهایی برای درمان کودکان با مشکل هماهنگی حرکتی( کاردرمانی نیکان:درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج)
به کودک کمک کنیم تا کارها و تکالیف را به گامهای کوچکتر بشکند، و گامها را تکرار کنیم و یا روی کاغذ بنویسید
درباره تکلیف یا کاری که کودک قرار است انجام دهد از کودک بپرسید”چه وقت؟/ کجا؟/ چرا؟/ چگونه؟
در انجام بعضی کارها برای کودک نشانه بینایی فراهم کنید
کودک را تشویق کنید هر تکلیفی که انجام میدهد مراحل آنرا در حین تکلیف بیان کند
محرک هایی که حواس کودک را پرت میکند را در محیط کاهش دهید
قبل از شروع بازی قوانین بازی را مرور کنید و توضیح دهید
خطوط مرزی بازی را با رنگهای متضاد نشانگذاری کنید
برای تعمیم مهارت در کودک برنامه را تغییر دهید و تغییرات را یادآوری کنید

فعالیت هایی برای بهبود برنامه ریزی حرکتی در کودکان( کاردرمانی نیکان:درمان اختلال هماهنگی رشدی در کرج)
انواع بازی های جست و خیز، پریدن درون حلقه، توپ بازی و…
تقلید وضعیتهای مختلف و توالی حرکات
ساخت انواع کاردستی، اوریگامی، روزنامه دیواری و…(هر نوع تکلیفی که در آن از قیچی کردن و چسباندن و… استفاده میشود)
انواع بازیهایی که در آن کودک دستورات کلامی شما را با حرکات دنبال میکند
با چشم بسته در اتاقهای منزل حرکت کند، دستورات شما را اجرا کند
تمرین گره زدن مثل گره زدن بند کفش یا بند لباس