در یک کودك باید رفتار، ارتباط و سطح رشد ذهنی کودك به دقت بررسی شود. از آنجائی که بعضی از علائم اتیسم با بعضی از بیماريهاي دیگر مشترك است ممکن است متخصصین آزمایشها و تست هاي پزشکی متفاوتی را براي کودك تجویز کنند تا از وجود یا عدم وجود مشکلات دیگر در کودك مطمئن شوند.با یک بررسی کوتاه در یک جلسه ممکن نیست که بتوان به طور قطع وجود اتیسم را در کودکی ثابت کرد. مشاهدات والدین و بررسی کامل مراحل رشد کودك از لازمات تشخیصاتیسم در یک کودك میباشد. در نگاه اول ممکن است کودك درخودمانده به نظر عقب مانده ذهنی، داراي اختلال رفتاري، داراي مشکل شنوائی و یا
داراي رفتارهاي عجیب به نظر برسد. البته ممکن است تمام این علائم در یک کودك درخودمانده وجود داشته باشند که این امر خود باعث مشکلتر شدن تشخیص میشوند. به هر حال در ابتداي امر بایستی معاینه دقیق و کاملی از کودك به عمل آید زیرا به این ترتیب میتوان یک برنامه مناسب و دقیق براي کمک به کودك درخودمانده و درمان او تهیه کرد.
تشخیص زودهنگام:
تحقیقات نشان داده است که تشخیص زودهنگام اتیسم در درمان و بهبود وضعیت کودکان مبتلا بسیار مؤثر است. هر چقدر زودتر بتوان اتیسم را در یک کودك تشخیص داد، زودتر هم میشود از برنامه هاي درمانی براي کمک به این کودکان بهره برد.
روشهاي تشخیص:
علائم و نشانه هاي اتیسم ممکن است در زمان نوزادي بروز کنند و شاید هم این اتفاق نیافتد ولی نشانه هاي این بیماري حتماً بین ۲۴ ماهگی الی ۶ سالگی خود را نشان خواهند داد. یک دکتر متخصص بایستی یک سري سئوالات مشخص و دقیقی در رابطه با چگونگی رشد جسمی و ذهنی کودك تهیه کرده و جواب آنها را از
طریق والدین و مشاهدات دقیق بدست آورد.
انجمن ملی پرورش و سلامت کودکان در آمریکا این پنج سئوال اولیه را براي یک معاینه از کودك درخودمانده تهیه کرده است:
۱-آیا کودك شما تا قبل از ۱۲ ماهگی صدا سازي و نجوا داشته است؟
۲-تا قبل از ۱۲ ماهگی آیا کودك شما از اشاره، اَداها و یا گرفتن دست دیگران و همینطور باي باي کردن استفاده کرده است؟
۳-آیا کودك شما تا قبل از ۱۶ ماهگی از کلمات تنها استفاده کرده است؟
۴-آیا کودك تا قبل از ۲۴ ماهگی از ترکیب دو کلمه استفاده کرده است؟
۵-آیا کودك هیچ کدام از مهارتهاي کلامی و اجتماعی خود را از دست داده است؟
در صورت جواب منفی به چهار سئوال اول و جواب مثبت به سئوال آخر احتمال وجود اتیسم در کودك داده میشود. البته باز هم یادآور میشویم که براي تشخیص قطعی نیاز به بررسیهاي بسیار دقیق و جامعی میباشد که باید توسط افراد متخصص و آگاه صورت بگیرد. براي یک بررسی دقیق و کامل یک کودك مظنون به اتیسم
بایستی توسط متخصص اطفال، روانشناس، مشاور آموزش و یاد گیري کودکان، متخصص اعصاب، متخصص گفتار درمانی و سایر متخصصین در زمینه اُتیسم معاینه شود.
مشاوره با متخصصین:
اگر کودك از طرف شما و یا دکتر مخصوص خود مظنون به اُتیسم باشد به هر حال بایستی توسط شخصی که در زمینه اتیسم تخصص دارد معاینه دقیق شود. ممکن است این فرد یک روانشناس، روانپزشک و یا یک متخصص رشد اطفال باشد. گاهی ممکن است براي یک تشخیص دقیق و درمان به یک تیم متخصص نیاز شود
این تیم میتواند از افراد زیر تشکیل شود
۱-متخصص رشد در اطفال: این فرد میتواند مشکلات سلامتی و رشد در کودکان را درمان کند.
۲-روانپزشک کودك: این فرد میتواند در تشخیص اولیه کمک کرده و در صورت نیاز داروهائی را براي کمک به کودك تجویز کند.
۳-روانشناس کودك: در شناخت عادات و حالات روانی کودك کمک کرده و ناتوانیهاي کودك در زمینه هاي رشد ذهنی، روانی، و اجتماعی را بررسی میکند. همچنین یک روانشناس میتواند در بهبود رفتاري کودك و افزایش مهارتهاي اجتماعی کودك به شما کمک کند.
۴-رفتار درمان: این شخص میتواند علاوه برکمک به بهبود توانائی هاي کودك در کارهاي روزانه مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و سایر کارهاي استقلالی، همچنین در بهبود وضعیت حواس پنجگانه، قدرت تشخیص، و سایر توانائی هاي کودك او را یاري کند.
۵-کار درمان: یک کار درمان کودك را در استفاده درست از عضلات و اندامهاي بدن براي انجام کارهاي بزرگ و کوچک بدنی میتواند یاري کند.
۶-گفتار درمان: در بهبود وضعیت گفتار کودك و افزایش توانائی او در مهارتهاي کلامی بسیار مؤثر است.
۷-مشاور خانواده: این شخص میتواند علاوه بر راهنمائی در امر روابط شما با کودك خود، شما را در بهره وري بهتر از منابع و مراکز موجود در جامعه براي کمک به درمان کودك کمک کند.
بسیار مهم است که متخصصین و والدین همکاري بسیار نزدیکی با هم در درمان کودك داشته باشند زیرا به این ترتیب بیشترین بازده را بدست خواهید آورد. همانطور که متخصصین از تخصص و تجربه خود براي درمانکودك شما استفاده میکنند، شما نیز به عنوان کسانی که توانائی ها و خصوصیات کودك را بهتر از هر کس دیگري میشناسید، میتوانید در یاري رساندن به کودك و پیشرفت مراحل درمانی مؤثر باشید. هنگامی که یک برنامه درمانی براي کودك شروع شود تبادل اطلاعات میان والدین و درمانگران و گفتگوي منظم میان آنهامیتواند در پیشبرد برنامه درمانی و پیشرفت کودك بسیار مهم باشد. در اینجا ما به نمونه هائی از راهنمائی هاي
لازم اشاره میکنیم:
اطلاعات خود را درباره اتیسم افزایش دهید. تا جائیکه میتوانید معلومات خود را درباره توانائی هاي کودکتان افزایش دهید تابه این ترتیب بتوانید فرد مؤثري در برنامه درمانی باشید و بیشتر مراقب رفتار و عملکرد کودك باشید. اگر از اصطلاحات مورد استفاده درمانگران چیزي سر در نمیآورید از آنها بخواهید تا براي شما توضیح بدهند.خود را همیشه آماده نگاه دارید. شما همیشه باید آماده باشید تا در مواقع لزوم با متخصصین، درمانگران و مسئولان مدارس و مراکز درمانی ملاقات کنید. سئوالات خود را از قبل تهیه کرده آنهارا بنویسید و جوابهايآنهارا نیز یادداشت کنید. براي برنامه درمانی بایستی سازماندهی داشته باشید. بسیاري از والدینی که برنامه درمانی موفقی داشته اند کسانی بوده اند که تمامی مراحل درمان را زیر نظر داشته و از کارها ئی که انجام شده و باید انجام شود گزارش تهیه کرده و بررسی میکرده اند.
برقراري ارتباط بسیار مهم است. شما باید بیاموزید که چه در موارد مثبت و چه در موارد منفی باید با متخصصین و درمانگران صحبت کنید و تمامی موارد لازم را مورد بحث و گفتگو قرار دهید. شما باید به طور واضح دلایل موافقت و یا عدم موافقت خود با مسایل پیش آمده را با درمانگران و متخصصین مربوطه در میان بگذارید تا مشکلات موجود با کمک یکدیگر حل شود.
عبور از مرحله تشخیص:
اغلب عبور از این مرحله براي خانواده ها بسیار مشکل و دردآور است. این احساس کاملا عادي و طبیعی میباشد ولی فراموش نکنید که بعد از تشخیص اتیسم در یک کودك، زندگی همچنان وجود دارد و باید زندگی کرد. زندگی میتواند حتی براي یک کودك درخودمانده هم لذّت بخش و جالب باشد و همینطور براي کسانی که با
این کودك زندگی کرده و به او عشق میورزند. اگرچه براي درمان این کودکان راه سخت و طولانی در پیش است ولی فراموش نکنیم که عشقی که خداوند در قلب پدر و مادر قرار داده و تمامی لذّتهائی که یک پدر و مادر از شیرین زبانیها و بودن با فرزند خود دارند میتواند این راه دشوار را قابل تحمل کرده و آینده اي پر از امید وشادي را رقم بزند.