رشد کودکان با توجه به اهمیت و نقش آن ، یکی از مهمترین مسائلیست که باید در بررسی های مختلف توانمند سازی و شکل گیری شخصیت کودکان مورد استفاده قرار می گیرد .
فرآیند رشد ، تغییرات تدریجی ، منظم ، پیوسته ، مستمر، قابل مشاهده و اندازه گیری است که در مراحل گوناگون زندگی انسان ایجاد می شود . رشد دارای چهار جنبه ی اساسی است که با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند و برهم تاثیر میگذارند و با وحدت خود ، هستی و وجود انسان را شکل می دهند .
هدف اساسی آموزش کودکان در زمینه های مختلف، رشد همه جانبه ، متعادل و یکپارچه ی آنان است که با محتوا و روشهای مناسب انجام می گیرد .
جنبه های چهارگانه ی رشد کودکان به شرح زیر می باشد :
رشد جسمی حرکتی
این جنبه از رشد شامل رشد عضلات کوچک بزرگ هم آهنگی های عضلانی و تعادل جسمانی است که قد و وزن ، شاخص آن است . نیازهای این جنبه از رشد ، تغذیه مناسب ، تحرک کافی (ورزش ) بهداشت فردی و محیط ، ایمنی ، بازی و اوقات فراغت مناسب می باشد .
رشد عاطفی روانی
این جنبه از رشد ، شامل احساسات و هیجان هایی است که به صورت مثبت مانند شادی ، اعتماد به نفس و دیگر موراد و منفی مانند خشم ، اندوه و دیگر موارد مشاهده می شود . هیجان ها ، حالتهای درونی هستند که بصورت طبیعی در همه ی انسان ها وجود دارد و هدف اصلی ، ایجاد تعادل در آنهاست که با شناخت ، بیان درست و کنترل آنها صورت می گیرد . نیازهای اساسی این جنبه از رشد ، محبت ، امنیت روانی ، رفتار مناسب و محیط امن و حمایت کننده می باشد .
رشد شناختی
این جنبه از رشد ، شامل توانمدی هایی است که یادگیری و شناخت پدیده ها و محیط را امکان پذیر می سازد . درک مفاهیم علمی ، رشد کلامی ، توانایی استدلال ، حافظه ، تمرکز و …. از جمله شاخص های رشد شناختی است . نیازهای اساسی این جنبه از رشد محیط مناسب بر اساس یادگیری و پرورش کنجکاوی ، جستجوگری ، خلاقیت و …. می باشد .
رشد اجتماعی اخلاقی
این جنبه از رشد کودکانشامل رفتارها و توانمندی هایی است که فرد را برای سازگاری با دیگران ،وجود الگوهای شایسته برای یادگیری از طریق همانند سازی ، آموزشی ارزشها ، قوانین اخلاقی و … می باشد.
برگرفته از روانشناسی رشد کاپلان. گردآورنده مژگان پرنون کارشناسی ارشد روانشناسی