درمان، تعلیم و تربیت اُتیسم
براي بسیاري از خانواده ها ممکن است این تشخیص بسیار تکان دهنده و غیره منتظره باشد، بعضی از والدین هم ممکن است ماهها و یا سالها به دنبال این باشند که با انجام آزمایشات دقیق تر عدم وجود اُتیسم را در کودك خود ثابت کنند. به هر حال والدین کودکان اُتیسمکه به تازگی متوجه این حقیقت شده باشند سئوالهاي بدون جواب بسیاري در پیش روي خود میبینند. در دهه هاي گذشته معمولا کودکان اُتیسم را در مراکز نگهداري کودکان معلول ذهنی قرار میدادند. متخصصین اطلاعات کمی در مورد این اختلال و راههاي در مان آن داشتند و همچنین خدمات اجتماعی کمی براي اختلال اُتیسموجود داشت. امروزه اگر چه هنوز محققین و متخصصین در حال تحقیق بر روي علل و درمان این اختلال میباشند ولی نسبت به سالهاي گذشته پیشرفت چشمگیري را مشاهده میکنیم. به این ترتیب آینده روشنتري را میتوانیم براي این کودکان انتظار داشته باشیم. هم اکنون در بسیاري از کشورها خدمات اجتماعی مناسبی براي این افراد و والدین آنها تدارك دیده شده است و روشها، داروها و مراکز قابل توجهی براي کمک به اختلال اُتیسم فراهم شده است.
در حالی که هنوز درمان مشخصی براي اُتیسم پیدا نشده است ولی روشهاي درمانی مناسبی وجود دارند که با آنها میتوان به این کودکان کمک کرد تا از توانائی هاي بیشتري بهره مند شده و حتی نمونه هائی نیز از بهبود کامل دیده شده است. این روشهاي درمانی علاوه بر اینکه کمک میکنند تا رفتارهاي اختلالی کودك کم
شوند، همچنین کارهاي استقلالی را نیز به کودك میآموزند تا کودك بتواند به طور مستقل نیازهاي خود را برآورده وبه تدریج به یک زندگی عادي برسد. از آنجائی که رفتارها و اختلالات در کودکان درخودمانده بسیار متفاوت و متغیر است، تا کنون چندین برنامه درمانی براي آنها مد نظر قرار گرفته است که هر کدام
موفقیتهائی نیز به دنبال داشته اند. در درمان کودکان درخودمانده باید حتما این مورد در نظر گرفته شود که روش درمان براي هر کودك باید متناسب با توانائی ها و شدت اختلالات او برنامه ریزي شود.
لطفاً به یاد داشته باشید که مطالب ذکر شده در اینجا جهت درمان و تشخیص نمیباشد و فقط براي افزایش اطلاعات شماست، براي تشخیص وداشتن یک برنامه درمانی حتماً باید با متخصصین اُتیسم مشورت کنید.
روشهاي درمانی و تربیتی:
مطمئناً در مسیر افزایش اطلاعات خود در مورد اُتیسم با روشهاي درمانی زیادي روبرو خواهید شد مانند آموزش از طریق شنوائی، آموزش جزء به جزء، ویتامین درمانی، درمان با رژیم غذائی بدون غلات، برقراري ارتباط آسان، موسیقی درمانی، بازي درمانی، کار درمانی،گفتاردرمانی وبهبود مجموعه حواس. به طور کلّی میتوان تمامی این روشها را به دو دسته تقسیم کرد: درمانی و تربیتی.
روشهاي درمانی شامل: تصحیح رفتاري و روش بهبودارتباط، روشهاي رژیمی و داروئی، و روشهاي ترکیبی میباشند. کارآئی بعضی از روشهاي درمانی توسط
تحقیقات و آمار ثابت شدهاست و بعضی نیز نتایج چشمگیري نداشته اند. بعضی از والدین مایلند کودك آنها فقط با روشهائی که کارآئیآنها ثابت شده است تحت درمان قرار گیرند. ولی به خاطر داشته باشید که همه کودکان درخودمانده مانند هم نیستند و ممکن است که روشی که براي یک کودك مؤثر بوده براي کودك دیگر تأ ثیر چندانی نداشته باشد. ما توصیه میکنیم که براي انتخاب یک روش درمانی مناسب و مؤثر حتماً تمامی جوانب را در نظر گرفته و با متخصصین اُتیسم مشورت کنید. بهتر است قبل از هر کاري از توانائی ها و ناتوانیهاي کودك خود شناخت کاملی پیدا کنید.به عنوان والدین طبیعی است که بخواهید هر چه سریعتر کاري بکنید. به هر حال بسیار مهم است که براي شروع تغییرات زیادي را بر کودك تحمیل نکنید زیرا تغییرات در این کودکان باعث استرس و ناراحتی بیشتر میشوند.
بهتر است در ابتدا با تحقیق و مطالعه روش مناسب براي کودکتان را انتخاب کنید و برنامه ریزي درستی را قبل از شروع برنامه درمانی داشته باشید. شما میتوانید با مراجعه به اینترنت منابع اطلاعاتی بسیاري را پیدا کنید که در امر افزایش اطلاعات و بررسی روشهاي درمانی متفاوت سودمند هستند. در بسیاري از این سایت ها
میتوانید تجارب خانواده هائی را که روشهاي متفاوت را براي درمان کودکان خود استفاده کرده اند مطالعهکنید. همچنین شما میتوانید نظرات و تئوري هاي متخصصین اُتیسم در مورد علل بروز و نحوه درمان این کودکان را مشاهده کنید. ممکن است در ابتدا از فراوانی اطلاعات موجود در اینتر نت کمی گیج شوید ولی با
اندکی تحمل و صرف وقت خواهید توانست اطلاعات خود را افزایش داده و روشهاي مناسب براي کودك خود را پیدا کنید. این شما هستید که با کودك درخودمانده خود هر روز زندگی میکنید و این شما هستید که بهتر از هر کس دیگري او را میشناسید پس بهتر است به خود ایمان داشته باشید و در راه درمان او مصمم و با اراده
قدم بگذارید. فراموش نکنید که این کودکان کسی را جز شما ندارند!پس از اینکه از اُتیسم و روشهاي درمانی آن به اندازه کافی مطلع شدید حتماً در پی آن خواهید بود که جائی را براي کمک به کودك خود و شروع درمان مناسب پیدا کنید. ممکن است تعداد انگشت شماري متخصص اُتیسم در اطراف خود پیدا کنید ولی متأسفانه هنوز در کشور ما ایران به این بیماري و نیازهاي این بیماران توجه کافی نشده است. شما مراکزي را خواهید یافت که با کمال میل و با همدلی سعی در کمک کردن به کودك شما دارند ولی این مراکز اختصاصی نیستند و براي کودکان معلول ذهنی و جسمی راه اندازي شده اند. شما میتوانید ازافراد متخصص در کار درمانی، گفتار درمانی، و بازي درمانی این مراکز کمک بگیرید و اگر این اشخاص در زمینه اُتیسم نیز کار کرده باشند میتوانند نتایج بهتري را بدست آورند. امیدواریم هر چه زودتر مسئولین و افراد تصمیم گیرنده در امر کمک به کودکان داراي مشکلات جسمی و ذهنی اقداماتی را در جهت کمک به کودکان درخودمانده و خانواده هاي آنها تصمیماتی را اتخاذ کنند.
افراد درخودمانده نیز مانند سایر انسانها هستند. آنها نیز نقاط ضعف و قوت دارند. انها نیز احساس داشته ونیازهائی دارند. تنها تفاوت افراد درخودمانده با سایرین این است که این افراد ناتوانی هائی را در مجموع دارند کهشاید هر کدام از این ناتوانیها را جدا جدا در سایر افراد نیز بتوانید ببینید. بعضی از کودکان درخودمانده حتی از
نظر درجه هوشی از افراد معمولی بالاترند و بعضیها نیز پائین تر. براي کمک به این افراد نیاز است که مربیان و درمانگران مطالعات کافی و مناسبی را داشته باشند تا بتوانند هر چه مؤثرتر و مناسب تر با این بیماران کار کنند.
بعضی از کودکان درخودمانده نیاز دارند تا بیشتر در زمینه رفتارهاي اجتماعی با آنها کار شود. بعضی نیازمند تصحیح رفتارهاي تهاجمی و خودآزاري هستند. تقریباً هیچ برنامه تنهائی وجود ندارد که بتوان گفت دربرگیرنده همه این نیازها در کودکان درخودمانده باشد پس لازم است که از برنامه اي و یا برنامه هائی استفاده شود که در برگیرنده بیشترین نیازهاي کودك شما باشد. به هر حال هر برنامه و یا برنامه هاي درمانی که براي کودك خود انتخاب میکنید بایستی حداکثر نیازهاي کودك شما را برآورده کند و در دورههاي زمانی مناسب (با تشخیص متخصصین و درمانگران) بازنگري و بررسی شود تا از کارآمد بودن و تأثیر مثبت آن اطمینان حاصل شود.
برگرفته از موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
ساراپورسروش کارشناس ارشد گفتاردرمانی
