نشانه هاي عمومی اختلال اُتیسم
اختلال اُتیسم میتواند نشانه هاي فراوانی داشته باشدکه توسط این نشانه ها اُتیسم را میتوان از درجات خفیف تا شدید درجه بندي کرد. اگرچه اُتیسم رامی توان توسط یک سري از رفتارها تشخیص داد ولی افراد درخودمانده میتوانند ترکیبی از این رفتارها را داشته باشند و الزاماً نباید رفتارهاي اختلالی تعیین شده را به صورت یکجا از خود نشان بدهند. ممکن است دو کودك اُتیسم که یک تشخیص براي آنها داده شده است، از نظر رفتاري با هم تفاوت نشان بدهند واز نظر مهارتها نیز با هم تفاوت داشته باشند. ممکن است والدین کلمات متفاوتی را در رابطه با بیماري این کودکان بشنوند مانند شبه اُتیسم،متمایل به اُتیسم، طیف اُتیسم، اُتیسم با عملکرد بالا و پائین، با توانائی بالا و پائین. والدین باید توجه داشته باشند که مهمتر از عنوان بیماري، پرداختن به درمان آن است. باید در نظر داشت که این کودکان با درمان مناسب و به موقع میتوانند مطالب را بیاموزند، رفتارهاي درست را از خود نشان داده و در آینده مانند افراد عادي زندگی کنند. اما بدست آوردن این اهداف مستلزم درمان به موقع و درست، تحمل مشکلات و سختیهاي مربوط به این درمان است.
هر شخص درخودمانده مانند بقیه افراد جامعه داراي شخصیت مختص به خود است و مانند تمامی افراد خصوصیات خاصی را دارا میباشد. بعضی از این کودکان ممکن است که از نظر گفتاري تأخیر کمی داشته و بتوانند با کمی کمک، ارتباط کلامی مناسبی را با دیگران بر قرار کنند ولی همین کودکان ممکن است از نظر ارتباطات اجتماعی رفتار مناسبی را از خود نشان ندهند. گاهی این کودکان براي شروع صحبت و تبادل کلامی ممکن است مشکل داشته باشند. افراد اوتیستیک معمولا در مکالمات، یکطرفه رفتار میکنند یعنی فقط در رابطه با چیزي که خود علاقه دارند صحبت میکنند و از صحبتهاي طرف دوم چیزي نمیفهمند. در بعضی از این کودکان خشونت و خود آزاري نیز مشاهده میشود.
در افراد اُتیسم ممکن است رفتارهاي زیر نیز بروز کند:
۱ -اصرار بر یکنواختی و مقاومت در برابر تغییرات.
۲-در بیان نیازهاي خود دچار مشکل هستندو به جاي استفاده از کلمات از اَداها و اشاره استفاده میکنند.
۳-تکرار کلمات، خنده نابجا، گریه بی مورد، نشان دادن استرس و نگرانی بی علت.
۴-ترجیح میدهند که تنها باشند.
۵-پرخاشگري
۶-به سختی با دیگران رابطه برقرار میکنند.
۷-دوست ندارند که کسی را بغل کنند و یا اینکه کسی آنها را بغل کند.
۸-تماس چشمی ندارند و یا اینکه بسیار کم است.
۹-با روشهاي معمول آموزشی نمیتوانند چیزي بیاموزند.
۱۰-بازيهاي غیر عادي انجام میدهند.
۱۱ -اشیاء در حال چرخش را دوست دارند و خود نیز سعی میکنند اشیاء را به حالت چرخش در بیاورند.
۱۲-دلبستگی غیر عادي به بعضی از اشیاء پیدا میکنند.
۱۳-از نظر احساس درد حساسیت بالاتر و یا پائین تري نسبت به افراد عادي دارند.
۱۴-ظاهراً از چیزي نمیترسند.
۱۵-از نظر فعالیتهاي فیزیکی، فعالیت زیادتر و یا کمتري نسبت به کودکان سالم دارند.
۱۶ -حرکات بدنی آنها به صورت نرم و عادي نیست.
۱۷-اگرچه آزمایشات شنوائی بر روي آنها سالم بودن شنوائی آنها را ثابت میکند اما در برابر نام خود و دستورات کلامی خود را بی تفاوت نشان میدهند.
براي بیشتر ما واضح است که مجموع حواس پنجگانه به ما کمک میکنند تا بدانیم که چه چیزهائی را تجربه میکنیم. براي مثال حواس لامسه، بویائی و چشائی در تجربه خوردن یک هلو رسیده به ما کمک میکنند. براي کودکان درخودمانده مشکلات حواس پنجگانه معمول است. ممکن است که این کودکان از نظر یک حس و یا
چند حس در سطح غیر عادي قرار داشته باشند یعنی یا حساسیت بیشتري داشته باشند و یا اینکه در آن حس بسیار کُند باشند. ممکن است رایحه اي که همه آنرا دوست دارند باعث آزار کودك درخودمانده بشود و یا اینکه یک مزه معمولی کودك را ناراحت کرده و کودك از غذاهائی که آن مزه را دارا میباشند بگریزد. بعضی از
کودکان درخودمانده به برخی از صداها نیز حساس هستند و ممکن است که برخی از صداهائی که ما روزانه به طور عادي میشنویم باعث رنجش آنها بشود. متخصصین معتقدند که این نابهنجاريها در کودکان درخودمانده ناشی از اختلال در مجموعه حواس آنها میباشد.
یکی دیگر از مشخصات کودکان درخودمانده عدم نشان دادن علاقه و عاطفه در رابطه با اطرافیان است. البته این مورد هم مانند سایر موارد میتواند استثناء نیز داشته باشد. ولی والدین نباید به این دلیل از نشان دادن علاقه خود به کودك کوتاهی کنند و بایستی عواطف خود را در برابر کودك به طور طبیعی بروز دهند تا کودك از آنها
به تدریج نشان دادن احساسات خود را بیاموزد.
برگرفته از موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
سارا پورسروش کارشناس ارشد گفتاردرمانی
